YES MENI NAPRAWIAJĄ ŚWIAT
Wtorek, 17.11.2009. Zuza
YES MENI NAPRAWIAJĄ ŚWIAT
Against Gravity
„Nie chodzi nam tylko o ośmieszenie takich ciał jak WTO (World Trade Organization – przyp. aut.). Chodzi nam o ośmieszenie pewnego sposobu myślenia, tego, że ludzie nie wysilają się, aby stawiać pytania o fundamenty panującej dziś korporacyjnej globalizacji. Ludzie twierdzą, że muszą być jakieś dobre powody istnienia tego systemu i że z pewnością jest ktoś mądry, kto je zna. Ale w rzeczywistości, nikt naprawdę nie zastanawia się nad konsekwencjami liberalizacji lub zastanawia się nad tym w sposób nieszczególnie inteligentny: korporacyjna globalizacja panuje, bo odpowiada tym, którzy są u władzy.” – mówi jeden z autorów filmu Yes Men, który 20 listopada wchodzi do kin. 
„Yes Meni” uprawiają culture jamming, czyli zajmują się zagłuszaniem fal kultury. Działalność rozpoczęli, kiedy Andy Bichlbaum spotkał aktywistę Mike’a Bonanno. Wspólnie zaczęli zakładanie stron internetowych nazywanych przez siebie „polepszaczami wizerunku” czy „poprawiaczami tożsamości” (identity correction), na których „szczerzy ludzie wcielają się w wielkich przestępców aby publicznie ich poniżyć”. Cele stanowili liderzy i wielkie korporacje, które nad wszystko stawiały zysk. Przykładem jest założona przez nich strona www.gwbush.com, którą założyli razem z Zackiem Exleyem, właścicielem wspomnianej domeny. Strona przypominała oficjalną stronę byłego prezydenta, z tą różnicą, że z paroma istotnymi modyfikacjami w przekazie (np. wyjaśnienia prawdziwych powodów zaangażowania Busha w politykę).
 
„Yes Meni naprawiają świat” to dokument z kilkunastomiesięcznej „partyzantki” uprawianej w podobnym stylu przez Andy’ego Bichlbauma i Mike’a Bonanno. „Yes Meni” z łatwością wkręcają się na konferencje biznesowe. W trakcie jednej z konferencji proponują wymyślony przez siebie „kalkulator strat” pozwalający na zamianę strat w ludziach w kilkucyfrowe zyski (znajduje się kilku zainteresowanych). Innym razem, na spotkaniu przedsiębiorstw branży paliwowej, jako ludzie znanego koncernu Exxon podsuwają rozwiązanie kryzysu paliwowego, czyli szczególną odmianę biopaliwa – świece robione z ludzi. W zniszczonej przez huragan Katrina Luizjanie, jako przedstawiciele rządu USA obiecują naciągniętym przez developerów mieszkańcom Nowego Orleanu czas reform i uczciwych inwestycji, czym wprawiają w osłupienie inwestorów i gubernatora stanu Kathleen Blanco i burmistrza Nowego Orleanu Raya Nagina. W filmie znajdziemy też występ duetu na zlocie branży ubezpieczeniowej. Tu, podszywając się pod logo giganta zbrojeniowego Halibutron „Yes Meni” rekomendują swoją rescue ball – kapsułę ratunkową na czas globalnej katastrofy. „Czy znajdzie ona zastosowanie w wypadku ataku terrorystów?” zapytuje ktoś z głębi sali.
 
Po części dokument, po części mocumentary w stylu Michaela Moore'a, film Bichlbauma i Bonanno błyszczy humorem i podbija prostotą przekazu. Dzięki lekkości stylu i dużej dawce humoru dokument ten to przyswajalna opowieść o gospodarce światowej i globalnym rynku. Na celownik „Yes Meni” biorą też przecież wyznawców guru neoliberalnej gospodarki, Miltona Friedmana, którego przepytują od góry do dołu na temat sensowności liberalizmu gospodarczego. Jego tezy „Yes Meni” umiejętnie podważają lub doprowadzają do absurdu. Nie wiadomo czy biznes ośmiesza się tym, że nie widzi satyry, której jest obiektem, czy staje się przerażający przez brak jakiejkolwiek krytycznej oceny i refleksji. „Yes Meni” z iście kafkowskim wyczuciem ironii podsuwają biznesmenom rzeczy z pozoru nie do zaakceptowania. Nikt jednak nie stawia pytań o sens projektowania rescue ball czy czerpania zysków ze śmierci pracowników. Humor i niezwykłe pomysły „Yes Menów” jest mylnie kojarzony z błyskotliwymi zabiegami speców od sprzedaży i marketingu, którzy przez lata zupełnie wyjałowili wrażliwość menedżerów.
 
„Czy można naprawić dzisiejszy świat?” i „Dokąd chciwość zaprowadzi ludzi?” – proste, nieco naiwnie brzmiące pytania, kilka lat temu stały się kołem zamachowym działań tego duetu. „Wystarczy garnitur, dobre chęci i odrobina impertynencji”– twierdzi Andy Bichlbaum. Udowadnia to z wdziękiem kameleona, gładko przeobrażając się w typ korporacyjnego menedżera. Świadomi roli mediów we współczesnym świecie na różne sposoby przyciągają ich uwagę zyskując tym samym rozgłos dla sprawy. Zwieńczeniem wielomiesięcznych działań jest ich osobista wersja „New York Timesa”, którą zamieniono w społeczno-polityczny koncert życzeń. Na stronach gazety-fałszywki pojawiają się artykuły wybiegające do przodu o kilka miesięcy, opisujące świat takim, „jakim chcielibyśmy za kilka miesięcy zastać”.
 
„Zrobimy to, co powinniśmy byli zrobić już dawno temu – obiecał przed 300-tysięczną widownią, na antenie BBC Jude Finistera, specjalny wysłannik koncernu Dow Chemical. Mężczyzna ogłosił, że jego firma wypłaci odszkodowania ofiarom największej katastrofy ekologicznej w historii, jaka miała miejsce 20 lat temu w indyjskiej wiosce Bhopal. Nawet prowadzący program dziennikarz przecierał oczy ze zdziwienia. Mało kto liczył na życzliwe gesty ze strony chemicznego giganta. Na chwilę media roztrąbiły się na temat ludzkiej twarzy biznesu, a ludzie z Bhopal wpadli w euforię. Niestety trwała ona bardzo krótko. Koncern szybko zdementował informację o wypłatach odszkodowań, a BBC zaprosiło na antenę tajemniczego gościa i poprosiła o wyjaśnienia. Chcieliśmy w ten sposób przypomnieć, że nikt dziś nie liczy się z ofiarami – wyjaśnił mężczyzna, przyznając się, że nie reprezentuje żadnego koncernu. Skutki tego działania stają się szybko widoczne, akcje Dow błyskawicznie spadły w dół – w jeden dzień firma traci 2 miliony dolarów. Tajemniczy mężczyzna Neli reprezentował Dow Chemical. Był nim Andy Bichlbaum, „Yes Men” – człowiek od ośmieszania świata biznesu. Takie i inne prowokacje powodują, że niewątpliwie warto udać się do kina na Yes Menów, by wraz z nimi postawić sobie pytania o sens światowej gospodarki w XXI w.
 
Zachęcamy do odwiedzenia oficjalnej strony filmu, gdzie poza informacjami o autorach, oraz trailerem znajdziecie wiele linkow do akcji w których możecie wziąć udział, jak np. Pants to Poverty czy Jubilee Debt Campaign.
 
Nagrody:
Oficjalna Selekcja: Sundance 2009, Seattle 2009, Buenos Aires 2009
Nagroda Publiczności Berlinale 2009
Nagroda Publiczności Planete Doc Review 2009
Nagroda Publiczności Berkshire Int’l Film Festival 2009
Nagroda Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych Weekendu z cyfrowym Planete Doc Review 2009
Komentarze