10 sposobów na ekologiczne oświetlenie:
1. Świetlówki kompaktowe to świetny sposób na oszczędność energii - a co za tym idzie, są także bardziej ekologiczne. Producenci oferują ich szeroką gamę mocy, kształtów i kolorów. Żarówki kompaktowe są wprawdzie droższe, ale zużywają zaledwie 20-25 % energii pobieranej przez zwykłe a ich trwałość jest kilkakrotnie większa (od 5 do 15 tysięcy godzin). Wyższa cena żarówki kompaktowej równoważy zwykle koszt zakupu odpowiadającej jej trwałością liczbie tradycyjnych żarówek (średnio po 1000 godzin użytkowania). Oszczędzamy za to na zużyciu prądu - cztero lub nawet pięciokrotnie. Wystarczy porównać klasę energetyczną energooszczędnych świetlówek i zwykłych: te pierwsze mają klasę A lub B, drugie zwykle E. Co więcej, żarówki kompaktowe wydzielają mniej ciepła, przez co są bezpieczniejsze.
2. Żarówki typu LED (ang. light emitting diodes) pozwalają na znaczne zmniejszenie poboru energii i wzrost trwałości lampy. Powoli stają się dostępne (tzn. opłacalne) dla przeciętnego odbiorcy. Są na razie droższe nawet od świetlówek kompaktowych, ale ich żywotność wynosi kilkadziesiąt tysięcy godzin a pobór energii jest nawet o 90 % mniejszy niż w przypadku zwykłych żarówek. Nie przez przypadek wynalazca technologii LED otrzymał prestiżową nagrodę Millennium Technology Prize. Na dziś żarówki LED są najczęściej wbudowane w lampy, choć można kupić je oddzielnie (ceny wahają się od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych zależnie od koloru i liczby diod).
3. Ekologiczne lampy są kolejnym elementem oświetlenia przyjaznego środowisku. Warto kupować te wykonane z tworzyw naturalnych (drewno, filc, płótno) lub podlegających recyklingowi - metale, szkło, plastik. Własnoręcznie przygotowane systemy oświetleniowe potrafią być nieraz szczególnie efektowne - np. lampy z eleganckich butelek po winie lub z kolorowych szybek-osłon reflektorów.
4. Utylizacja żarówek jest równie ważna, jak ich zużycie energii. Świetlówki mają dużą trwałość, ale nawet one kiedyś się psują. Warto przy tym pamiętać, że zawierają pewną ilość rtęci, więc nie powinno się wyrzucać ich do zbiorczego kubła na śmieci. W wielu miastach są specjalne punkty zbiórki tego typu odpadów - i to z nich powinniśmy skorzystać.
5. Zasilacze są nieodłącznym elementem dużej części sprzętu elektronicznego i AGD (w tym także niektórych lamp). Ich wadą jest, że pobierają prąd nawet wtedy, gdy dane urządzenie jest wyłączone. Banalnym sposobem na zmniejszenie zużycia prądu jest odłączenie zasilacza od gniazdka albo przypięcie go do listwy i wyłączanie jej, gdy nie korzystamy ze sprzętu.
6. Światło dzienne to najbardziej ekologiczny (i najtańszy!) sposób na oświetlenie domu. Wystarczy na dzień odsunąć zasłony lub żaluzje w oknach, by zaoszczędzić na włączaniu światła w pokoju. Jeśli akurat budujemy dom lub remontujemy dotychczasowy - warto zatroszczyć się o to, by było w nim dużo okien, szczególnie od strony południowej. Idąc jeszcze dalej, można zawsze próbować wnieść do ciemnego pokoju nieco światła za pomocą światłowodów.
7. Dobre nawyki zdziałają cuda. Nawet najbardziej energooszczędne oświetlenie nie przyniesie spodziewanych korzyści, jeśli pozostawiamy je włączone, gdy tego nie potrzeba. Po co oświetlać pokoje, w których nikogo nie ma? Nawyku gaszenia światła łatwo się nauczyć i przekazać go całej rodzinie.
Tradycyjne żarówki należy wyłączać nawet wtedy, gdy wychodzimy z pokoju na chwilę, bo świecąc pobierają więcej energii niż potrzeba na ponowne zapalenie. Inaczej jest w przypadku świetlówek kompaktowych - te opłaca się gasić na przynajmniej kilka minut. Zwykłe świetlówki powinny natomiast pozostać włączone, jeżeli zamierzamy wrócić w ciągu mniej niż 15 minut.
8. Zrób to sam! Lampa wykonana z plastikowych pojemników na jajka? Czemu nie. Glen Hunter (jeden z pionierów ekologicznego budownictwa) stworzył własną lampę z diod LED, ponieważ nie mógł znaleźć odpowiadającego mu modelu na rynku. Firma Eurolite, u której zakupił poszczególne części do lampy, wykupiła jego projekt i włączyła go do swojej oferty. Pomysły rodzą się z konkretnych potrzeb i często okazują się lepsze od standardowych rozwiązań.
9. Ściemniacze i czujniki ruchu mogą zaoszczędzić nieco zachodu z ciągłym przełączaniem świateł. Ściemniacz pozwala dostosować intensywność oświetlenia do pory dnia i wykonywanego zajęcia.
10. Ekologiczna energia jest najlepszym, co możemy zrobić dla środowiska. Mając wybór, zdecydujmy się na dostawcę, który część prądu uzyskuje z odnawialnych źródeł energii (np. elektrownie wiatrowe lub słoneczne, biogaz). Zapłacimy pewnie kilka złotych więcej miesięcznie, ale mamy pewność, że przeciwdziałamy w ten sposób zanieczyszczeniu środowiska.
Co daje nam Słońce?
Ciekawostki
Warto wiedzieć
Opracowano na podstawie Treehugger
Tłumaczenie: Dorota Orzeszek