Uprawa i sprzedaż bananów. Ukryte koszty zewnętrzne.
Poniedziałek, 23.10.2017. Maciej Skinderowicz
Uprawa i sprzedaż bananów. Ukryte koszty zewnętrzne.
Fot. Maciek Zygmunt
Uprawa i dystrybucja bananów wiąże się z generowaniem ogromnych kosztów zewnętrznych, związanych z nieuczciwymi warunkami pracy oraz degradacją środowiska. Cena bananów na rynku europejskim powinna dawać do myślenia. Owoce sprowadzone z drugiego końca planety kosztują tyle, co te z lokalnych zbiorów. Tak jak gruszki w przypadku Polski lub jabłka w przypadku rynków zachodniej Europy.
Tanie banany
 
Przy uprawie bananów używa się około 400 różnych agrochemikaliów. W dużych ilościach stosuje się fungicydy (środki grzybobójcze). Zdarzają się przypadki, gdy opryski z samolotów są stosowane w trakcie pracy ludzi na plantacji. Wszystko po to, aby zmniejszyć koszty upraw i zwiększyć zyski. Pracownik plantacji otrzymuje około 8% z końcowej ceny banana. Jeśli uwzględnimy koszty opieki lekarskiej w przypadku zatruć pestycydami oraz straty środowiskowe związane z intensywnymi opryskami, to banany przestają być tanimi owocami. Na rynku europejskim dominuje gatunek bananów Cavendish. Ta odmiana zdominowała rynek w połowie XX wieku, po tym jak gatunek Gros Michael został zaatakowany i zniszczony przez grzyby. Cavendish jest mniej słodki i aromatyczny niż jego poprzednik, jednak jako odporniejszy podbił rynek bananów.
 
Ukryte koszty
 
Raport: „Zewnętrzne koszty uprawy bananów” autorstwa Trucost oraz Trueprice, porusza kwestie społeczne takie jak: prawa pracownicze i prawa człowieka, zaniżanie płac, dyskryminacja ze względu na płeć, zdrowie i bezpieczeństwo w trakcie pracy, zabezpieczenia społeczne, molestowanie i praca przymusowa. Raport analizuje również czynniki środowiskowe: wykorzystanie ziem, zmiany klimatyczne, zużycie wody, zanieczyszczenie gruntu, wody, powietrza i generowanie odpadów.
 
Średnie koszty zewnętrzne bananów wynoszą 6,70 USD za standardową skrzynkę bananów (18 kg). Najbardziej znaczącymi kosztami społecznymi są niewystarczające zarobki (bardzo niska płaca - koszt wyrównania wynagrodzenia dla pracowników najemnych, którzy zarabiają poniżej minimalnych dochodów) oraz ubezpieczenia społeczne pracowników i niskie dochody dla małych producentów. Największe koszty środowiskowe to wykorzystywanie ziemi, zużycie wody i zmiany klimatu. Koszty społeczne (60%) są większe niż koszty środowiskowe (40%) w sektorze produkcji bananów.
 
Banany Fairtrade – niższe koszty zewnętrzne
 
Producenci bananów Fairtrade mają niższe koszty zewnętrzne niż typowi producenci w tym sektorze. Średnie koszty zewnętrzne producentów Fairtrade wynoszą 3,65 USD za skrzynkę bananów, w porównaniu do 6,7 USD w sektorze bananów konwencjonalnych. Producenci Fairtrade mają znacznie niższe koszty społeczne.  Koszty środowiskowe mogą być wyższe lub niższe w zależności od kraju (rozwój gospodarczy, warunki klimatyczne, dostęp do wody itp.) ale są bardzo zbliżone do wzorców sektorowych (nawet o około 5% niższe).
 
Najważniejszymi czynnikami wpływającymi na sektor bananów Fairtrade są płace i zabezpieczenia społeczne pracowników a także zużycie wody i ilość stosowania nawozów. Producenci Fairtrade w Republice Dominikańskiej nadal stoją przed wyzwaniami w zakresie kosztów zewnętrznych, podczas gdy producenci z Kolumbii są w stanie je zminimalizować.
 
Konwencjonalne plantacje – pole do naśladowania wyższych standardów
 
Sektor bananów konwencjonalnych może nauczyć się praktyk Fairtrade m.in. poprzez poprawę warunków pracy i wysokość płac. Jednocześnie może polepszyć standardy w kwestiach środowiskowych i społecznych. Wyższe standardy można również wdrożyć poprzez wprowadzenie zrównoważonego zarządzania w przypadku zastosowania nawozów, zużycia energii i wody. Efektem tego może być obniżenie kosztów środowiskowych związanych z wykorzystaniem gruntów i kurczeniem się zasobów wody.
 
Wyniki badań pokazują, że produkcja bananów nie musi wiązać się z niszczeniem środowiska i wyzyskiem pracowników. Standardy stosowane na plantacjach Fairtrade stanowią wzór dla bardziej sprawiedliwej i zrównoważonej uprawy bananów w innych miejscach na świecie.
 
 
Więcej na temat bananów: http://www.ekonsument.pl/banany
 
Komentarze